Lesmateriaal

Spoorwegstaking 17 september 1944

Eindelijk staakte de NS

Dit is geen leuk verhaal maar toch belangrijk om te weten: de donkere kanten van een spoorbedrijf.

Samenvatting

Van medewerkers van de spoorwegen werd enerzijds verwacht dat zij trouw zouden zijn aan hun werkgever en anderzijds wilden zij zich verzetten tegen de dwang van de Duitse bezetter.

Instapsituatie

Spoorwegen hebben een cruciale rol gespeeld in de ontwikkeling van de maatschappij zoals wij die nu kennen. Het is vooral een positieve rol geweest maar er waren ook donkere tijden, in de laatste wereldoorlog heeft de NS een tijdlang een dubieuze rol gespeeld.
Tijdens de oorlog deporteerden de NS honderdduizenden Nederlandse Joden, ‘zigeuners’, politiek gevangenen en dwangarbeiders. Pas op 17 september 1944 staakte het bedrijf zijn ‘loyale samenwerking’ met de Duitse bezetter. Waarom duurde dat zo lang?

Zie onder Aanvullende bronnen: de links 'Eindelijk staakte de NS' en 'Archiefstukken'

Gebeurtenis WO2

Aanvullende bronnen

  • link: Artikel en films van Modelspoorwegclub over het werk van de spoorwegen in de oorlog, staking van 17 september 1944 (± 2800 woorden)
  • link: Archiefstukken van Netwerk Oorlogsbronnen over de spoorwegstaking 17 september 1944
  • link: Herinneringspenning stakend spoorwegpersoneel
  • link: Monumenten en archiefstukken spoorwegstaking 1944
  • link: Voorbeeld: monument Herbaijum
  • link: Spoorwegstaking en hongerwinter
  • link: Adopteer een monument
  • link: Spoorwegmuseum: 'Beladen treinen'
  • link: Spoorwegmonument in Mill
  • link: Herdenkingsplan en Onderzoeksdossier
  • link: Fietstochten Terug naar Westerbork 2021 (75+1)

Herdenking

Ter herinnering aan de spoorwegstaking 1944 is een penning uitgebracht. Zie onder Aanvullende bronnen: de link 'Herinneringspenning'

En er zijn vele monumenten door het hele land. En ook archiefstukken met beschrijvingen van personen, gebeurtenissen en de gevolgen voor de voedselvoorziening (hongerwinter) . Zie onder Aanvullende bronnen de links: 'Monumenten en Archiefstukken' , 'Spoorwegstaking en de hongerwinter' en Spoorwegmuseum: 'Beladen treinen'

Zoek een herinnering, die jou aanspreekt (mogelijk bij jou in de buurt) en waar je wel aan zou willen werken om die levend te houden.
Zie als voorbeeld onder 'Aanvullende bronnen': 'monument Herbaijum'

Suggestie leeractiviteiten

  • Werk aan een herinnering die jij levend wil houden. De eerste mogelijkheid is om een monument in de buurt te adopteren met een klas of een groep leerlingen. Zie onder Aanvullende bronnen: de link 'Adopteer een monument' en 'Spoorwegmonument Mill'
  • Werk aan een herinnering die jij levend wil houden. Bezoek het spoorwegmuseum. Zie onder Aanvullende bronnen: de link Spoorwegmuseum: 'Beladen treinen'. Bekijk de films via de knop 'Films'
  • Werk aan een herinnering die jij levend wil houden. Maak een herdenkingsplan en een onderzoeksdossier. Zie onder Aanvullende bronnen: de link 'Herdenkingsplan en Onderzoeksdossier'
  • Bezoek de site van Terug naar Westerbork (www.terugnaarwesterbork.eu ) en lees de info de fietstochten in 2021 (75+1)

Beroepen

Trefwoorden