Claartje van Aals, verpleegster
Samenvatting
Claartje van Aals was een jonge Joodse verpleegster (nu zouden wij haar een verpleegkundige-ggz noemen). Zij werkte in een Joodse psychiatrische kliniek. Toen de patiënten op transport werden gezet, koos zij ervoor om bij hen te blijven en haar verantwoordelijkheid als verpleegkundige te nemen. Zij werd op 19-jarige leeftijd in Auschwitz om het leven gebracht.
Instapsituatie
Claartje van Aals werd geboren in een Joods gezin. Nadat ze haar mulo-diploma had behaald, wilde ze de verpleging in. Ze was nog maar zestien en te jong. Daarom ging ze bij de Nederlandse Spoorwegen werken. In november 1940 werd ze net als alle Joodse ambtenaren ontslagen.
Claartje ging aan het werk als verpleegster in de Joodse psychiatrische inrichting, het Apeldoornsche Bos. Zoals toen de gewoonte was, woonde ze zelf ook in de inrichting.
Deze kleine afgeschermde wereld leek een betrekkelijk beschermde omgeving.
Op 20 januari 1943 kwam het bericht dat alle patiënten en het personeel op transport worden gesteld. Het personeel kon kiezen tussen onderduiken of te blijven en voor de patiënten te blijven zorgen. Claartje besloot te blijven en werd later via doorgangskamp Westerbork naar vernietigingskamp Auschwitz gestuurd. Daar werd ze op 5 februari 1943 vermoord.
Gebeurtenis WO2
Aanvullende bronnen
- link: Foto en kopie van de brief die Claartje schreef aan haar vriendin toen ze wist dat ze op transport zou gaan.
- link: Beschrijving van de loopbaan van Claartje in de Joodse psychiatrische inrichting de Apeldoornse bossen, met o.a. de beschrijving van haar vriendschap met Aagje Kaagman.
- link: Uit Canon van de Verpleegkunde. Korte beschrijving van gewetensproblemen van verplegend personeel.
- link: Beschrijving gedenkzuil op Joodse begraafplaats in Apeldoorn.
- link: Korte beschrijving Claartje van Aals op basis van Portretten Westerbork.
Herdenking
Claartje van Aals is een van de oorlogsslachtoffers die worden herdacht in Apeldoorn. Daar staat op de Joodse begraafplaats (Arnhemseweg, hoek Kraaienweg) een gedenkzuil voor alle weggevoerden uit Apeldoorn.
Zij wordt ook genoemd als een van de pioniers en rolmodellen door het Florence Nightingale Instituut.
Daarnaast wordt zij met vele anderen ook herdacht tijdens de Auschwitz-herdenking en op 4 mei.
Suggestie leeractiviteiten
- Schrijf een zo compleet mogelijk portret van Claartje op basis van diverse bronnen.
- Hoe zou jij de herinnering aan mensen als Claartje van Aalst levend willen houden?
- Hoe worden in jouw omgeving oorlogsslachtoffers herdacht?
- Ga eens op bezoek bij het Herinneringskamp in Westerbork.
- Bezoek de site van Terug naar Westerbork (www.terugnaarwesterbork.eu ) en lees de info over de fietstochten in 2021 (75+1)