Werken voor de bezetter
Samenvatting
Vanaf augustus 1942 werden enkele tienduizenden Nederlandse mannen naar Duitsland gestuurd om daar te werken. Ze werkten onder andere in wapenfabrieken waar de V2-raketten werden gemaakt.
Instapsituatie
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden Nederlanders gedwongen om in de Duitse fabrieken te werken. De Duitsers vroegen om 500.000 Nederlandse mannen, maar ze haalden nog niet een tiende daarvan.
Deze dwangarbeiders moesten 18 uur per dag werken aan de bouw van bijvoorbeeld de ondergrondse fabriek waar V2-raketten werden gebouwd. Bij dit levensgevaarlijke werk in de kou en in het donker, zonder fatsoenlijk eten, stierven 20.000 mensen.
De mannen werden op basis van hun leeftijd opgeroepen. Soms konden ze op tijd onderduiken, maar niet iedereen kon dat risico nemen. Er werd gedreigd met maatregelen tegen familieleden als de mannen niet verschenen.
Gebeurtenis WO2
Aanvullende bronnen
- link: Video (8 min) Getuigenverslagen van twee personen. Goed te volgen.
- link: Video (8.05 min) Beschrijving van Nederlandse gevangene die te werk werd gesteld in kamp Dora, de fabriek die onder de grond werd uitgehouwen voor de bouw van V2 raketten.
- link: Documentaire (46 min) over de razzia in Rotterdam
- link: Achtergrondtekst (480 woorden) met aantallen en verwijzing naar de Razzia van Rotterdam
- link: Achtergrondtekst (508 woorden) van Verzetsmuseum
- link: Tekst (1687 woorden) met beschrijving van de gang van zaken in Kamp Rees, waar Nederlandse dwangarbeiders waren ondergebracht.
- link: Reportage (2.07) van Klokhuis met eenvoudige uitleg over Arbeitseinsatz en onderduiken
- link: Fietstochten Terug naar Westerbork 2021 (75+1)
Herdenking
Naast de herdenking van 4 en 5 mei waarbij alle oorlogsslachtoffers worden herdacht is er een aantal monumenten voor hen opgericht.
Op het Nederlandse ereveld in Hamburg staat een monument voor Nederlandse burgerslachtoffers.
In Rees is ook een monument voor de gevallen dwangarbeiders.
Suggestie leeractiviteiten
- Veel van de Nederlandse dwangarbeiders in Duitsland zijn omgekomen door uitputting, honger en ziekte. Er is weinig aandacht voor de herdenking van deze specifieke groep. Hoe zou jij hen willen herdenken?
- De mannen die waren opgeroepen voor de Arbeitseinsatz konden soms wel onderduiken, maar brachten daarmee hun familie in gevaar. Een lastig dilemma. Hoe zou jij beslissen?
- Bezoek de site van Terug naar Westerbork (www.terugnaarwesterbork.eu ) en lees de info over de fietstochten in 2021 (75+1)