Tijdens de bezettingsjaren zijn er Nederlanders die vrijwillig met de Duitsers meewerken: collaborateurs. Collaborateurs steunen en helpen de nazi’s en keren zich daarmee tegen de Nederlandse overheid in ballingschap. Zij worden daarom in de volksmond ‘landverraders’ genoemd.
Er werden ook bunkers gebouwd voor de bezetter. Al dan niet vrijwillig.
Seyss-Inquart voorkwam dat Nederland na de bezetting werd leeggeroofd. De economie in Nederland draaide als nooit tevoren. Tegen welke prijs?
De vervolging van de Sinti en de Roma is jarenlang buiten de schijnwerpers gebleven. Settela Steinbach is het meisje met de hoofddoek dat vanuit de trein in Westerbork naar buiten kijkt. Het heeft jaren geduurd voordat haar naam bekend was.
Vanaf 1933 waren er in het Emsland, dichtbij de Nederlandse grens, 15 werkkampen opgericht. Daar werden tegenstanders van het nazi-regime opgesloten. Het werk was er zwaar en de omstandigheden waren zeer slecht. Een daarvan was Kamp Esterwegen, op de routes van de fietstochten Terug naar Westerbork.
Nederlanders die op illegale manier geallieerd gebied wisten te bereiken heetten vanaf 1941 Engelandvaarders. Een van hen, Rudi Hemmes, doet er verslag over. En er is een Engelandvaarders-museum in Noordwijk
Militaire raketten, drones en robots vormen een mooi stuk techniek. Als technicus heb je de ethische keus om al dan niet mee te werken aan het ontwikkelen van oorlogsmaterieel.
In 6 jaar tijd was veteraan Arie Otto van Soest officier-waarnemer, bijna vlieger, marechaussee, krijgsgevangene en onderduiker.
De Tweede Wereldoorlog werd ook vanuit de lucht gevoerd: herinneringen van piloten en slachtoffers. Vlieger Leo Hendrikx maakte in 1945 een noodlanding in bezet gebied.
De Nederlandse veteraan Ben de Jong (1920-2010) maakte van 1943 tot het einde van de oorlog deel uit van het Arbeitskommando in Deep aan de Oostzee dat bestond uit Joodse krijgsgevangenen. Het bestaan van een apart krijgsgevangenkamp voor Joodse militairen is vrijwel onbekend. De heer de Jong vertelt erover in de Interviewcollectie Nederlandse Veteranen.
Het maken van een keuze kan moeilijk zijn. De gevolgen kunnen groot zijn. Bijvoorbeeld ‘groot verlof’ als je tekende en ‘krijgsgevangenschap’ als je weigerde.
Wat zou jij doen als je voor een keuzeprobleem (dilemma) kwam te staan?