Claartje van Aals was een jonge Joodse verpleegster (nu zouden wij haar een verpleegkundige-ggz noemen). Zij werkte in een Joodse psychiatrische kliniek. Toen de patiënten op transport werden gezet, koos zij ervoor om bij hen te blijven en haar verantwoordelijkheid als verpleegkundige te nemen. Zij werd op 19-jarige leeftijd in Auschwitz om het leven gebracht.
Vooroordelen en discriminatie kunnen zomaar leiden tot rassenhaat of vervolging. En zoals in nazi-Duitsland tot de Holocaust.
Wat kunnen wij daarvan leren?
Het voetbal in Nederland was tijdens de oorlog populairder dan ooit tevoren: tienduizenden Nederlanders sloten zich aan bij een sportvereniging en het publiek in de stadions verdubbelde. Voetbal bood afleiding van de oorlogsellende.
Etty Hillesum studeert Rechten in Amsterdam als de oorlog uitbreekt. Om haar gedachten en gevoelens op een rijtje te houden, houdt zij een dagboek bij.
Vanaf 1933 waren er in het Emsland, dichtbij de Nederlandse grens, 15 werkkampen opgericht. Daar werden tegenstanders van het nazi-regime opgesloten. Het werk was er zwaar en de omstandigheden waren zeer slecht. Een daarvan was Kamp Esterwegen, op de routes van de fietstochten Terug naar Westerbork.
Holocaust. Tijdens deze massamoord kwamen zes miljoen Joden om, onder wie 104.000 uit Nederland. Een van hen was Abraham Reiss, de opa van Jeroen Krabbé. In negen door hem gemaakte schilderijen vertelt Jeroen opa’s levensverhaal in de expositie ‘’De ondergang van Abraham Reiss”
In Valthe, een klein Drents dorp werden vanaf augustus 1942 onderduikers opgevangen door Albertus Zefat. De onderduikers hebben het overleefd Albertus niet.
Van medewerkers van de spoorwegen werd enerzijds verwacht dat zij trouw zouden zijn aan hun werkgever en anderzijds wilden zij zich verzetten tegen de dwang van de Duitse bezetter.
De Nederlandse veteraan Ben de Jong (1920-2010) maakte van 1943 tot het einde van de oorlog deel uit van het Arbeitskommando in Deep aan de Oostzee dat bestond uit Joodse krijgsgevangenen. Het bestaan van een apart krijgsgevangenkamp voor Joodse militairen is vrijwel onbekend. De heer de Jong vertelt erover in de Interviewcollectie Nederlandse Veteranen.